Tháng 1: Mưa sao băng Quadrantids

Chỉ ít ngày sau khi bước sang năm mới, người yêu thiên văn sẽ ngay lập tức được chứng kiến hiện tượng đầu tiên, đó là mưa sao băng Quadrantids. Đây là trận mưa sao băng ở mức độ trên trung bình và thường diễn ra vào tháng 1. 

Năm nay, mưa sao băng Quadrantids sẽ đạt cực điểm vào ngày 3-4/1/2022. Trận mưa sao băng này có thể quan sát tại những khu vực thời tiết thuận lợi, ít mây, không mưa và không bị ô nhiễm ánh sáng. 

Tháng 4: Mưa sao băng Lyrids và nhật thực một phần

Sang đến tháng 4, sẽ xuất hiện một đợt mưa sao băng thuộc loại trung bình với tên Lyrids. Cơn mưa sao băng này xuất hiện do những mảnh vụn của sao chổi C/1861 G1 Thatcher bị đốt cháy khi lao vào bầu khí quyển. 

Cực điểm của mưa sao băng Lyrids rơi vào 2 ngày 22 và 23/4/2022. Ở thời điểm đó, người quan sát có thể chứng kiến khoảng 20 vệt mưa sao băng mỗi giờ. 

Ngay trong tháng 4, thế giới cũng được chứng kiến lần nhật thực đầu tiên của năm mới. Đây là nhật thực một phần với thời điểm diễn ra vào ngày 30/4/2022.

Nhật thực đầu tiên của năm 2022 sẽ diễn ra vào ngày 30/4.

Tháng 5: Mưa sao băng Eta Aquarids và nguyệt thực toàn phần

Mưa sao băng Eta Aquarids được xếp vào loại trung bình. Cơn mưa sao băng này xuất hiện vào đầu tháng 5 ở khu vực chòm sao Aquarius. Cực điểm của mưa sao băng Eta Aquarids sẽ diễn ra vào ngày 6 và 7/5/2022. 

Nếu bạn từng nghe nói đến sao chổi Halley, mưa sao băng Eta Aquarids chính là tàn dư của những mảnh vụn đến từ ngôi sao chổi này khi lao vào bầu khí quyển. 

Vào ngày 16/5 sẽ là lúc diễn ra nguyệt thực toàn phần. Tuy nhiên kỳ nguyệt thực này sẽ không thể quan sát được tại Việt Nam do vị trí địa lý không cho phép. 

Tháng 7: Mưa sao băng Delta Aquarids

Delta Aquarids là tên gọi của trận mưa sao băng thường diễn ra vào tháng 7, tháng 8 hàng năm. Đây là trận mưa sao băng thuộc loại trung bình.

Cực điểm của mưa sao băng Delta Quarids diễn ra vào đêm ngày 28, 29/7/2022. Để ngắm trận mưa sao băng này, người quan sát có thể hướng góc nhìn về phía chòm sao Aquarius. 

Mưa sao băng xuất hiện khi những mảnh vụ của một sao chổi nào đó lao xuống bầu khí quyển Trái đất.

Tháng 8: Mưa sao băng Perseids

Perseids là một trong những trận mưa sao băng đáng chú ý nhất trong năm. Đợt mưa sao băng này được hình thành bởi những mảnh vụn của sao chổi Swift-Tuttle. 

Mưa sao băng diễn ra từ giữa tháng 7 đến cuối tháng với cực điểm rơi vào đêm 12, rạng sáng ngày 13/8/2022. Nếu điều kiện thời tiết tốt, mưa sao băng Perseids có thể mang tới 100 vệt sao băng lúc cực điểm. 

Tháng 10: Nhật thực một phần, mưa sao băng Draconids và Orionids

Sẽ có tới tận 2 đợt mưa sao băng đáng chú ý trong tháng 10, đó là mưa sao băng Draconids và Orionids. 

Mưa sao băng Draconids là một đợt mưa sao băng nhỏ diễn ra ngày đầu tháng 10, với cực điểm là ngày 7/10/2022. Đặc điểm của đợt mưa sao băng này là người xem có thể quan sát liên tục gần như cả đêm, ở bầu trời phía bắc. Tuy nhiên, do ảnh hưởng bởi ánh trăng, người quan sát sẽ khó có điều kiện thuận lợi để chứng kiến mưa sao băng Draconids. 

Khác với Draconids, Orionids là một trong những đợt mưa sao băng đáng chú ý nhất năm. Đợt mưa sao băng này diễn ra ở khu vực của chòm sao Orion. Cực điểm của mưa sao băng Orionids sẽ vào nửa đêm ngày 21 và rạng sáng ngày 22/10/2022. Năm nay, người yêu thiên văn sẽ có điều kiện thời tiết lý tưởng, không bị ảnh hưởng bởi ánh sáng từ Mặt trăng khi quan sát mưa sao băng Orionids. 

Tháng 10 cũng là thời điểm diễn ra lần nhật thực thứ 2 và cũng là nhật thực cuối cùng của năm 2022. Kỳ nhật thực một phần này sẽ diễn ra vào ngày 25/10.

Người yêu thiên văn Việt Nam sẽ được chứng kiến gần như trọng vẹn nguyệt thực toàn phần tháng 11/2022.

Tháng 11: Mưa sao băng Taurids, Leonids và nguyệt thực toàn phần

Sang đến tháng 11, sẽ có thêm một trận mưa sao băng cỡ nhỏ với tên gọi Taurids. Đỉnh điểm của đợt mưa sao băng này vào đêm ngày 4, rạng sáng ngày 5/11/2021. Do Taurids là mưa sao băng cỡ nhỏ, người quan sát sẽ chỉ được chứng kiến khoảng 10 vệt sao băng mỗi giờ. 

Tháng 11 cũng chứng kiến sự xuất hiện của nguyệt thực toàn phần - hiện tượng thiên văn được chờ đón nhất năm đối với người Việt Nam. 

Thời điểm diễn ra nguyệt thực toàn phần là ngày 8/11/2022. Nếu trời quang đãng, hiện tượng này có thể dễ dàng quan sát bằng mắt thường và không cần dùng đến công cụ hỗ trợ. 

Cuối tháng 11 còn diễn ra mưa sao băng Leonids. Đây là đợt mưa sao băng xuất hiện ở vị trí của chòm sao Leo. Trận mưa sao băng cỡ trung bình này đạt cực điểm vào đêm ngày 17/11/2022 với sự xuất hiện của khoảng 30 vệt sao băng mỗi giờ. 

Tháng 12: Mưa sao băng Geminids

Geminids được xem là trận mưa sao băng lớn nhất trong năm. Ở giai đoạn cực điểm vào đêm ngày 13, rạng sáng 14/12/2022, mưa sao băng Geminids có thể mang tới 100 - 120 vệt sao băng mỗi giờ. Người quan sát cũng có thể chứng kiến mưa sao băng Geminids với tần suất vừa phải hơn xuyên suốt cả tháng 12 của năm 2022. 

Trọng Đạt

Những hình ảnh ấn tượng về nguyệt thực 500 năm mới có một lần

Người dân Việt Nam có thể quan sát giai đoạn cuối của nguyệt thực một phần từ thời điểm trăng vừa mọc cho tới khoảng 17h47”.