Cuối tháng 11/2019, một vụ giết người rồi tự sát đã xảy ra tại thủ đô Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ. Nguyên nhân xác định là do chủ mưu vụ án đã mắc chứng trầm cảm lâu ngày, mang một khoản nợ khổng lồ và không có khả năng chi trả.

Số tiền mà kẻ sát nhân vay đã bốc hơi nhanh chóng sau khi người này đầu tư vào Farm Bank, một ứng dụng dành cho điện thoại thông minh tương tự như trò chơi nổi tiếng một thời của Facebook là Farmville. Tuy nhiên, không giống như Farmville, trò chơi Farm Bank lại sở hữu nhiều yếu tố trong thế giới thực.

Ra mắt vào năm 2016, Farm Bank được quảng cáo là một thú vui cho người chơi “vừa giải trí lại vừa có tiền”, đồng thời khuyến khích họ đầu tư sinh lời. Không lâu sau, Farm Bank đã thu hút được hàng nghìn người chơi bỏ tiền vào đầu tư và biến nó trở thành một mô hình ponzi chuyên lừa đảo những người chơi mới. Tất cả nằm trong kế hoạch của CEO có gương mặt ngây thơ Mehmet Aydın.

Mang trang trại ảo bước ra thế giới thực

Vào thời kỳ đỉnh cao của Farm Bank, hơn nửa triệu người đã chơi trò nông trại ảo này. Nhà sáng lập của trò chơi tin rằng Farm Bank không chỉ phát triển tại Thổ Nhĩ Kỳ và sớm muộn cũng sẽ vươn ra toàn cầu.

Farm Bank liên tiếp mở các trang trại ngoài đời thực để quảng bá quy mô trò chơi. Ảnh: Daily Sabah.

Nhà sáng lập của Farm Bank, Mehmet Aydın sinh năm 1991 trong một gia đình nông dân ở Bursa, Thổ Nhĩ Kỳ. Anh ta từng bỏ học tại một trường trung học tôn giáo và làm nhiều nghề tay chân trước khi tập trung vào những trò chơi trực tuyến.

Trò chơi Farm Bank là dự án đầu tiên của Aydin và đã gây được tiếng vang rộng khắp cả nước. Trong vòng 8 tháng đầu tiên, Farm Bank đã thu hút 50.000 người chơi và có thời điểm công ty thông báo doanh thu hàng tháng tăng vọt 800%.

Với thân hình mập mạp và khuôn mặt trẻ con, Aydın trông khá ngây thơ và hoàn toàn không giống một kẻ lừa đảo. Anh ta thường chỉ vào các trang trại để làm bằng chứng rằng các khoản đầu tư của người chơi đã được đưa vào hoạt động.

Nhờ sự phát triển nhanh chóng của game, Farm Bank đã quyết định cho ra đời những trang trại ngoài đời thực. Sự phô trương xung quanh những buổi khai trương hoành tráng này không chỉ là động thái nhằm quảng cáo cho dự án mà còn nói lên sức ảnh hưởng rộng rãi của trò chơi.

Yurdakul đã bị tạm giam hơn một năm để chờ xét xử. Ảnh: Rest of World.

Vào năm 2017, Farm Bank tiếp tục xây dựng một mô hình kinh doanh phức tạp khi bắt đầu thiết lập các thương hiệu đồ ăn nhanh trên khắp Thổ Nhĩ Kỳ. Những người được Farm Bank nhượng quyền sẽ phải trả cho công ty khoảng 30.000 USD để mở các cửa hàng bán đồ ăn có in logo của trò chơi.

Trong khi đó, người chơi Farm Bank sẽ nhận được 95% thu nhập bằng tiền mặt và 5% bằng phiếu mua hàng, có khả năng mua được vật phẩm từ delis (cửa hàng đặc sản). Sau đó, công ty trả cho chủ sở hữu cửa hàng một khoản lợi nhuận 20% trên các mặt hàng mà người chơi đã mua bằng phiếu mua hàng. Do đó, hơn 100 cơ sở Farm Bank đã mọc lên trên khắp Thổ Nhĩ Kỳ.

Sau những thành công liên tiếp, người sáng lập của trò chơi, Mehmet Aydin (khi đó 26 tuổi) đã tiếp cận nhà lập trình phần mềm tự do Cudi Cumhur Yurdakul (27 tuổi) với mục đích cùng phát triển Farm Bank. “Khi tôi gặp Mehmet, điều duy nhất tôi nhận thấy là anh ta rất kiên định”, Yurdakul nói với Rest of World.

Những dấu hiệu đáng nghi dần lộ ra

Yurdakul được giao nhiệm vụ cải thiện Farm Bank, bởi lúc đó nhiều game sao chép đã xuất hiện. Anh đã lập trình lại toàn bộ game, với những chức năng tốt hơn hẳn các phiên bản bắt chước.

Đến giữa năm 2017, Farm Bank đã phát hành app ở Đức và Azerbaijan. Aydın mở thêm văn phòng ở Argentina và đặt mục tiêu phát triển thêm phiên bản tiếng Tây Ban Nha.

“Chúng tôi đang lên kế hoạch mở trò chơi của mình bên ngoài đất nước. Chúng tôi đã thành lập các chi nhánh của mình ở Mỹ, Bắc Đảo Síp và Đức. Khi đã sẵn sàng, chúng tôi sẽ phổ biến nó trên toàn cầu”, Aydin cho biết trong cuộc phỏng vấn trên truyền hình vào tháng 3/2017.

Aydin có lối sống rất xa hoa với du thuyền và các siêu xe thể thao. Ảnh: Internet Haber.

Bất chấp thành công rõ ràng của Farm Bank, lập trình viên Yurdakul cho biết ông bắt đầu nhận ra những dấu hiệu sai trái, cả với công việc kinh doanh và Aydın.

Yurdakul cho rằng nhà sáng lập trẻ tuổi này có thói quen chi tiêu xa xỉ và vui chơi không biết điểm dừng. Có thông tin cho rằng Aydın đã trả 162.000 USD cho một chuyển bay riêng từ Uruguay đến Thổ Nhĩ Kỳ, thậm chí anh ta còn chi thêm 10.000 USD để vợ có thể hút thuốc lá trên máy bay.

Aydın cũng bỏ rất nhiều tiền để mua xe sang, du thuyền và các căn hộ sang trọng.

"Một mặt tôi thấy không cần phải tiêu xài như thế. Mặc khác, tôi thấy việc đó cũng không trực tiếp liên quan đến mình. Sếp thích sống thế nào cũng không đến lượt tôi phải nhắc nhở. Đó là cuộc sống của anh ta", Yurdakul chia sẻ.

Tấm màn sụp đổ

Đến tháng 11/2017, khắp các mặt báo địa phương bắt đầu xuất hiện thông tin Farm Bank lừa đảo người chơi. Nhật báo thân chính phủ Sabah đã đưa tin rằng trò chơi này đang khiến nhà quản lý phải lưu tâm và họ đề nghị các cơ quan phải ngay lập tức kiểm tra tài khoản ngân hàng công ty.

Mặc dù Farm Bank vẫn mở thêm trang trại kể từ tháng 12/2017, các khoản thưởng nhượng quyền đã không còn được thanh toán đúng hạn.

Với gương mặt ngây thơ, Aydın đã bỏ túi hơn 80 triệu USD bằng game lừa đảo. Ảnh: NTV.

Tháng 2/2018, một trang web khiếu nại của người tiêu dùng nổi tiếng ở Thổ Nhĩ Kỳ đã tràn ngập những lời phàn nàn rằng họ không nhận được lợi nhuận nào từ số tiền đã đầu tư vào Farm Bank.

"Đã một tháng rưỡi mà tôi chưa thể rút tiền ra. Tôi sẽ đính hôn vào ngày 17/4, nhưng giờ tôi không thể lấy lại tài sản của mình. Chúng tôi đã tin tưởng họ, các khoản nợ đang chồng chất, và người ta đang đến đòi gia đình tôi. Tôi đang gặp rất nhiều khó khăn", một người chơi chia sẻ.

Theo thông tin từ cuộc điều tra, chỉ trong vòng chưa đầy 2 năm ra mắt, Farm Bank đã thu về khoảng 250 triệu USD từ người dùng chơi. Riêng Aydın đã bỏ túi 80,5 triệu USD.

Trước đó, Yurdakul đã thông báo với Aydın rằng anh sẽ nghỉ việc ở Farm Bank, và chỉ phụ trách kỹ thuật theo diện hợp tác. Tuy nhiên, Yurdakul lại trở thành đầu mối chính để điều tra, bởi anh có thể truy xuất toàn bộ danh sách người chơi. Sau đó, Yurdakul đã phải cung cấp danh sách nhà đầu tư cho cơ quan điều tra. Anh phải tới văn phòng cảnh sát tại Istanbul mỗi tuần vài lần để giải quyết các vấn đề liên quan.

Đến đầu tháng 3/2018, Bộ Hải quan và Thương mại Thổ Nhĩ Kỳ xác định rằng Farm Bank phạm tội lừa đảo và mở cuộc điều tra hình sự. Ngay sau đó, lệnh bắt giữ Aydın và Yurdakul đã được ban hành.

Khi ra đầu thú, Aydın chỉ còn hơn 10 USD trong túi. Ảnh: AA Photo.

Tuy nhiên, Aydın đã chạy trốn khỏi Thổ Nhĩ Kỳ trước đó và đi đến Nam Mỹ. Báo chí Thổ Nhĩ Kỳ đăng tải mọi tin đồn, từ hình ảnh Aydin xếp hàng ở sân bay đến những tin giả như kẻ lừa đảo đã nhảy lầu tự tử.

Đến cuối tháng 3, video xuất hiện trên mạng xã hội cho thấy Aydin đang lái chiếc Ferrari ở Uruguay. Kẻ lừa đảo này vẫn tiếp tục cuộc sống xa hoa khi bỏ chạy. Anh ta còn gửi một đoạn ghi âm về nhà, hứa trả lại tiền cho những nhà đầu tư.

"Thay vì ngồi tù ở Thổ Nhĩ Kỳ, tôi sẽ tiếp tục làm việc tại Uruguay để có thể trả lại tiền mà mình đang nợ", Aydın cho biết.

Cùng lúc đó, ở Thổ Nhĩ Kỳ Yurdakul quyết định đầu thú. Anh bàn giao lại máy chủ và mật khẩu cho nhân viên Farm Bank trước khi ra tòa. Yurdakul bị tạm giam hơn một năm trước khi được thả ra chờ phán quyết. Phiên tòa xét xử lập trình viên này có thể kéo dài vài năm. Trong bài phỏng vấn vào tháng 1, Yurdakul cho biết anh không hận thù Aydın. Anh cũng cho rằng sếp cũ của mình không phải là kẻ lừa đảo,

"Theo tôi, những người mất tiền là nạn nhân lòng tham của chính họ", Yurdakul nhận định.

Từ khi đến Nam Mỹ và bị Interpol truy nã, Aydın đã liên tục lẩn trốn. Anh ta chạy tới Brazil, nhưng bị nhà điều tra nước này bắt gặp. Đến đầu tháng 7 vừa qua, hơn 3 năm sau khi rời Thổ Nhĩ Kỳ, Aydın đã tự mình đến lãnh sự quán Thổ Nhĩ Kỳ ở São Paulo, Brazil nhằm tự thú. Trong túi của anh ta lúc này chỉ có 13 USD.

Aydın đã nhanh chóng bị đưa về Thổ Nhĩ Kỳ nhưng vẫn một mực khẳng định không lừa đảo bất cứ ai.

"Ban đầu chủ đích của tôi không phải lừa đảo ai cả. Tôi đã phạm sai lầm, gặp và làm việc với nhầm người. Vì thế, giống như những nhà đầu tư của Farm Bank, tôi cũng chỉ là một nạn nhân", Mehmet Aydın tuyên bố trước công tố viên.

Theo Zing/ Rest of World

Tiền ảo đa cấp: Nghệ sĩ quảng bá nhảm, dân nhắm mắt lao vào

Dù được cảnh báo rất nhiều lần, không ít người vẫn rơi vào cạm bẫy đa cấp tiền ảo và ma trận nhị phân.