Lâm Ống Húc đang trao quà cho người nghèo trên đường phố TP.HCM.

Trong suốt những tháng Covid-19 tấn công TP.HCM, Lâm Ống Húc trở thành người nổi tiếng trên mạng xã hội với hình ảnh “kinh điển”: quần soóc, áo jean bụi bặm, rong ruổi trên chiếc xe cub đi phát quà cho người nghèo.

Câu nói vui đùa nổi tiếng của anh mà nhiều người vẫn nhớ: “Nhà con bán vàng, cô cứ lấy đi. Bình thường con đi cho vàng không, bây giờ tiệm vàng đóng cửa, bất đắc dĩ con mới đi tặng tiền đó cô ơi”.

Sinh ra trong nghèo đói, lớn lên trong sự đùm bọc của những người lao động cũng nghèo như mình nhưng giàu tình thương, Lâm có khiếu hài hước và tinh thần lạc quan đặc biệt.

Lâm Ống Húc tên thật là Phạm Tùng Lâm (30 tuổi), hiện làm việc trong một xưởng thiết kế đồ gỗ ở TP Thủ Đức (TP.HCM) do chính anh làm chủ. Kể về biệt danh đặc biệt của mình, Lâm cho biết, ngày nhỏ anh thích làm đồ thủ công nhưng không có tiền mua vật liệu để làm. Khi thấy mọi người dùng ống hút một lần xong vứt đi rất phí, anh nảy ra ý tưởng dùng ống hút nhựa để tái chế thành những con côn trùng, ngôi nhà, chiếc xe… Kể từ đó, mọi người gọi anh là Lâm Ống Hút, nhưng sau thấy cái tên Ống Húc mạnh mẽ hơn nên anh gắn bó với cái tên này từ đó.

“Ban đầu thấy cái tên mình sao mà… ve chai quá vậy, nhưng sau thì thấy tự hào về nó và cố làm cho giỏi công việc của mình” - Lâm chia sẻ.

Khi nói đến sự nổi tiếng bất ngờ gần đây, Lâm bảo, anh rất vui vì mọi người đã ghi nhận và yêu quý sự mộc mạc, chân chất của mình.

Việc Lâm thường xuyên đi phát quà cho những người lao động nghèo xuất phát từ một câu chuyện khá dài về cuộc đời anh.

Lớp học xoá mù chữ

Lâm Ống Húc được nhiều bạn trẻ biết đến với hình ảnh chân chất, giản dị.

Lâm sinh ra trong một gia đình nghèo, ba mất năm anh 8 tuổi. Ngày đó, mẹ anh là công nhân may, phải đi làm tăng ca tối ngày để có tiền nuôi con. Lâm được gửi cho ông bà ngoại chăm sóc. Có thời điểm cả tháng hai mẹ con không gặp nhau cũng chỉ vì vất vả mưu sinh.

Bà ngoại bán vé số, ông ngoại đạp xích lô. Khi Lâm lớn hơn, cũng chính chiếc xích lô của ông đã đưa Lâm tới trường mỗi ngày.

Ba mất, mẹ Lâm đi bước nữa và sinh được 2 em. Dượng Lâm cũng vất vả với nghề phụ hồ nhưng may mắn hai cha con gần gũi, yêu thương nhau không khác gì ruột thịt.

Ba mẹ mưu sinh quá vất vả, Lâm không được đến trường học như những đứa trẻ khác. Mẹ nén nước mắt cho cậu tới trường xoá mù chữ mang tên Ánh Sáng. Ở đó, Lâm học chung với cả những người lớn bán vé số, chạy xe ôm, bán hàng rong.

Có người ác miệng đã bảo mẹ Lâm rằng: “Thằng Lâm học ở đó rồi cũng chẳng có tương lai đâu, rồi nó lại đi bán vé số thôi”. Câu nói ấy Lâm vẫn còn nhớ đến tận bây giờ. Đó cũng chính là động lực để anh luôn cố gắng vươn lên, để mẹ không phải tủi thân và bị người ta khinh rẻ.

Lâm học ở trường xoá mù chữ suốt những năm tiểu học. Mỗi lần đi qua ngôi Trường Tiểu học Kỳ Đồng gần đó là một lần mẹ anh xúc động, “không biết làm sao có tiền để cho con mình vô đây học”.

Câu chuyện của Lâm được kể lại trong chương trình Gõ cửa thăm nhà tập 84.

Lên đến cấp 2, Lâm mới chính thức được học ở một ngôi trường đúng nghĩa. Ngày dắt tay con tới trường, mẹ anh đứng ngoài khóc ròng vì mừng quá. Bà gom góp mua cho Lâm một chiếc xe đạp cũ để con đạp đi học. Vậy mà có lần 7h tối mới thấy con dắt xe về tới nhà. Hỏi ra mới biết xe thủng săm, 5 ngàn đồng mẹ cho vá xe anh đã mua bánh ăn hết. Bà hỏi “sao con không nhờ chú vá dùm rồi mai con trả tiền?”. Lúc này, anh mới khai thật: “Chú bảo ‘Mày không trả rồi tao mất 2 ngàn hả?’”. “Nghe vậy mà thương con quá trời” - bà nói.

Tự lập từ nhỏ nên Lâm dọn ra ở riêng từ năm học cấp 3. Sau này ra trường đi làm, thỉnh thoảng anh ghé qua thăm mẹ. Nhưng mỗi lần thấy con qua, mẹ anh lại vừa mừng vừa lo. “Mừng là con về nhà. Lo là vì con không có tiền mới phải về nhà ăn cơm của mẹ”.

Lâm bảo, dù không sống chung nhưng đi đâu, làm gì anh cũng nghĩ về mẹ, lấy mẹ làm động lực để sống tốt.

Nhớ về ba, anh kể, dù ba mất sớm nhưng anh vẫn còn nhớ những kỷ niệm, những lời dặn dò cũ. “Ba từng bảo ‘nếu sau này ba không ở cạnh con, con ráng lo cho má. Con nhớ học giỏi, sau này ba chở con đi thật xa”. Anh hiểu, ước nguyện của một người cha không được học hành nhiều, không được đi đây đi đó đã gửi gắm hết cả vào con trai. Bây giờ, mỗi lần nhìn những đứa trẻ được ba đưa đón, anh lại nhớ về tuổi thơ có hình dáng ba ở đó.

Năm 13 tuổi, Lâm đạp xe xuyên Việt. Khi đến chùa Linh Ứng ở Đà Nẵng cũng vừa đúng ngày giỗ ba. Anh đã vào chùa thắp một nén hương, và thầm nói với ba rằng: “Con không biết ba nói muốn đưa con đi thật xa là đi những đâu nhưng hôm nay con đi được khắp Việt Nam rồi. Con mong ba vui vì con đã tự đứng được trên đôi chân của mình”.    

Trưởng thành nhờ người nghèo

Chiếc xe cub gắn bó với anh trong nhiều chuyến đi, có người trả 250 triệu nhưng anh không bán.

Học chung với những người lao động chân chất từ nhỏ, Lâm không coi đó là một thiệt thòi. Anh được đùm bọc, học hỏi từ chính họ.

“Từ khi học cấp 1, tôi đã đi lượm ve chai kiếm tiền. Mọi người giúp tôi hiểu về vật liệu, những kiến thức đó giúp cho công việc của tôi bây giờ.

Tôi đã nhận sự cưu mang từ những người không giàu có gì cả. Có những chú chạy xe ba gác, xe ôm sẵn sàng bẻ đôi ổ bánh mỳ cho tôi. Sau này, tôi chạy xe ngoài đường, gặp họ, tôi không cần cải trang gì để giống như họ, mà bản thân tôi đã như vậy rồi”.

Cơ duyên khiến Lâm bắt đầu và nối dài những hoạt động thiện nguyện của mình là vào một đêm Noel cách đây nhiều năm.

Trong khi cùng bạn bè chạy xe ngoài đường, Lâm tạt vào lề đường mua ổ bánh mỳ thì có một bà cụ bán vé số tới mời mua. Lâm và nhóm bạn từ chối nhưng vẫn thấy bà cụ đứng tần ngần, nhìn chằm chằm vào giỏ bánh. Nhóm bạn quyết định mua ổ bánh mỳ tặng cụ và nhanh chóng đưa ra ý tưởng gom hết tiền trong túi mua cả xe bánh mỳ để phát tặng những người lao động vẫn còn lang thang trên đường phố Sài Gòn đêm Noel hôm đó.

Từ sau đêm đó, cứ đến đêm Noel, Lâm và các bạn trẻ lại cùng nhau đi phát quà khắp các ngõ ngách thành phố. Đến nay, Noel bụi đã hoạt động được 10 năm với khẩu hiệu: Đi để nhận.

Những bức hình đáng yêu của cư dân mạng vẽ Lâm Ống Húc.

Không chỉ trao tặng những món quà ấm lòng, Lâm còn dành thời gian trò chuyện, lắng nghe những câu chuyện cuộc đời họ. Những câu chuyện chỉ vài phút nhưng là gói ghém tâm tư của cả đời.

Trước khi TP.HCM thực hiện giãn cách theo chỉ thị 16, do cao tuổi và bị lẫn, ông ngoại 93 tuổi của Lâm đã ra khỏi nhà 4-5 ngày trời mới được tìm thấy. Lâm đã rất cảm kích khi ông nói rằng suốt những ngày đó, người đi đường cho ông ăn uống, thậm chí còn cho cả tiền để ông dắt túi.

“Tôi mang ơn những tấm lòng hảo tâm ở thành phố này, không chỉ riêng tôi mà cả gia đình tôi”.

Vừa tìm được ông xong thì thành phố thực hiện chỉ thị 16, Lâm đã nghĩ ngay đến việc “vậy những người không có nhà, họ sẽ ở đâu?”.

Nói là làm, cậu đi tìm những hoàn cảnh người lao động khó khăn, đăng lên mạng xã hội kêu gọi sự chung tay của các nhà hảo tâm. Nhiều hoàn cảnh đã nhận được sự đồng cảm của cộng đồng và được giúp đỡ kịp thời.

“Chúng tôi hoá thân thành con cháu họ để nghe câu chuyện cuộc đời họ, cùng khóc cùng cười với họ”.                                  

Lâm nói, thời gian qua, anh làm nhiều việc không phải là để nổi tiếng, mà là để “trả ơn” Sài Gòn. Hiện tại, mẹ và ông bà anh vẫn đang phải đi ở nhà thuê. Buổi sáng, mẹ bán hủ tiếu, bánh canh; buổi chiều bán bánh khọt, bánh xèo.

Mục tiêu trong tương lai của Lâm là lo cho mẹ được một ngôi nhà để ở, không còn phải đến tháng là lo tiền nhà nữa.

Đăng Dương 

Không có điện thoại học online, cậu bé đẩy xe bán rau phụ mẹ

Một người phụ nữ đã bắt gặp em nhỏ đi bán rau bằng chiếc xe tự chế trên con đường nhỏ tại TP.HCM. Cuộc hội thoại giữa chị và cậu bé khiến nhiều người "cay mắt".